यसो पढ्दै जाँदा हाम्रा लागि सबैभन्दा बढ़ी पौष्टिक भोजन त दाल-भात-तरकारी र अचार नै रहेछ !
नपढेका हाम्रा पुर्खाले बनाए पनि र अलि गरिबको खानाजस्तो देखिए पनि यो आफैमा “ब्यालेन्स्ड डाइट’ रहेछ !
शरीरलाई अत्यावश्यक कार्बोहाइड्रेटदेखि प्रोटिन र फाइबरसम्म दाल र भातबाट अनि भिटामिन्स र अन्य मिनरल्सचाहिँ तरकारीबाट ! अझ दाल र भात त प्रोटिनकै लागि पनि एकअर्काका परिपूरक रहेछन् ।
पेटका असल ब्याक्टेरियालाई पनि भोकै राख्न त भएन, साँधेको अचारदेखि एक गिलास मोहीसम्म त्यसैमा जोड्नुस् ! मौसम अनुसारको फलफूल त छँदै छ !
‘कर्कमिन’ भनेर आजभोलि ट्याब्लेटमा आउने बेसार पनि त्यहीँ, अनेक रोगको औषधि भनेर चर्चा हुने लसुन र अदुवा पनि त्यहीँ । शरीरलाई नभई नहुने फ्याट पनि त्यहीँ । त्यसमाथि जीरा, धनिया, ज्वानो, मेथी, ल्वाङ् या मरिच जे पड्काए पनि औषधि नै रहेछन् ! पुदिना होस् या गोलभेँडा, तिलको छोप होस् या आलस, भाङ् होस् या टिम्मुर…फुडदेखि सुपरफुडसम्म हाम्रै भान्सामा रहेछन् ।
चट्ट दिउसोको घाममा गुन्द्रीमा बसेर मोहीसँग भटमास र मकै चपाउँदा पाइने प्रोटिनै प्रोटिन पनि चट्ट कोदालो खन्दा पाखुरातिर सुर्किने रहेछ ! मोही मथेका पाखुरा त युगौँपछि पनि सुडौल देखिन्छन् ! त्यही गुन्द्रीमा एक दाना सुन्तला छोड़ाउने हो भने भिटामिन सीदेखि डीसम्मका रोइकराई बेकार !
तर आज टिकटकदेखि इन्स्टासम्म डाक्टर नै डाक्टर ! वैज्ञानिक नै वैज्ञानिक । यो खाए सुगर, त्यो खाए थाईरोइड ! भात त छोए मात्रै पनि बित्यास नै पर्ला जस्तो ! पानीबाहेक अरूले डुबाउँछन् जस्तो ! भोकै बसे तन्दुरुस्त भइन्छ जस्तो ! आतङ्क नै आतङ्क ! क्रेज यस्तो कि जीवनकै उच्चतम ‘ग्रोथ फेज’मा भएको बच्चा पनि ‘डाइटिङ्’ गर्ने भन्छ ! खाना आफैमा शत्रुजस्तो ! अझ दालभात खायो भने त गयो नै जस्तो !
चिन्ताले, तनावले, धुलोले, धुआँले, विषादिले, जीवनशैली र प्याकेटको ‘भिटामिनयुक्त’ फुडले पेट बिग्रियो । पेटले गर्दा रगत र मुटु बिग्रियो । तर दोषचाहिँ दाल र भातलाई !
दालभात त महँगोमा बेच्न सकिन्न । यसविरुद्ध मस्तिष्कमा त्रास नरोपी अरू प्रशोधित या आयातीत खानाको व्यापार हुँदैन ! यो काम गाह्रो पनि छैन । टिभीको पर्दा र सोसल मिडियाको भिडियोमा जे देखिन्छ, हाम्रो सत्य त्यही नै हो ! अब अङ्कमा क्यालोरी खान छोडेर, प्रोटिन खान छोडेर, मल्टीभिटामिन्स र क्याल्सियम खान छोडेर, प्लास्टिकको जारमा आउने ‘हेल्दी’ आहार छोडेर आफ्नै हातले पकाएको ताजा खाना कसले खाओस् !
- नारायण गाँउले
